Een bijzondere laatste schooldag

Vorige vrijdag gingen wij samen als grootouders naar de 'laatste schooldag' van onze kleinzoon in het zesde leerjaar van de freinetschool De Boomgaard van het Stedelijk Onderwijs Gent. Meestal worden op zo'n 'prijsuitreiking' de leerlingen die excelleren in wiskunde, wetenschappen, maar ook in sociale vaardigheden door de onderwijzer van het zesde studiejaar in de bloemetjes gezet.

Wij werden echter verwelkomd door álle leerkrachten van eerste kleuterklas tot zesde leerjaar, die onze kleinzoon hebben gevormd. Onderwijs is een continu proces en elke stap in elk studiejaar is belangrijk. Elk van de leerkrachten bracht een persoonlijk verhaal over een van de leerlingen: meestal een korte, rake typering over de eigenheid van elk van deze jonge mensen, met veel positieve waardering voor niet enkel de sterke menselijke kanten en sociale vaardigheden, de creativiteit, kritische zin en inzet, maar ook voor wat leerkrachten van deze jonge mensen hadden geleerd. Het was aandoenlijk te horen hoe de stem van sommige 'stoere' leerkrachten stokte, en ze nauwelijks uit hun woorden geraakten, overmand door ontroering bij het vertellen over 'hun' leerlingen.

Toen kwam nog de getuigenis van de leerlingen zelf (keurig ingeblikt op video): naast uiteraard heel wat grappige en vooral warme anekdoten kwam vooral die éne zin vaak terug: 'Ik ben blij dat ik hier vrienden heb gevonden die ik nooit zal vergeten'.

Misschien is dit wel een van de belangrijkste opdrachten van het lager onderwijs, naast het leren van essentiële vaardigheden als lezen, schrijven, rekenen, vertellen, samenvatten, kritisch redeneren, kunstzinnig verbeelden, een mening vormen en formuleren, te ervaren hoe belangrijk vriendschap is. Iedereen telt mee en niemand valt uit de boot.

In 1985 schreven we onze kinderen in de eerste freinetschool in Gent in. De vriendschappen die ze daar opbouwden, zijn vandaag, nu ze zelf kinderen hebben, nog altijd heel belangrijk. Deze vrienden blijven een veilige basis om lief en leed te delen.

Bij het einde van deze 'plechtigheid' bedachten wij dat deze jonge mensen beter gewapend zijn tegen egoïstische keuzen als 'eigen volk eerst' en dat 'wie niet succesvol is onvoldoende zijn best heeft gedaan'.

Op vele plaatsen in Vlaanderen zijn intussen methodescholen (freinet, montessori, jenaplan) actief. Gemeenschappelijk is dat ze vertrekken van de leefwereld van de kinderen, werken met projecten, en creativiteit aanmoedigen. Maar vooral ook leren dat je enkel samen iets waardevols kan realiseren. Iemand zei ooit dat deze methodescholen en de wijkgezondheidscentra de enige twee initiatieven zijn, die Vlaanderen nog overgehouden heeft aan de mei '68-beweging, en het is goed dat beide initiatieven - weliswaar nog onvolledig - in het beleid werden geïntegreerd. Deze initiatieven zijn in de stad Gent gelukkig sterk vertegenwoordigd.

Uiteraard is elke basisschool gericht op het ontwikkelen van de mogelijkheden van elk kind met de focus op samenwerking. In veel scholen maken 'warme' leerkrachten elke dag weer het verschil. Zij verdienen al onze waardering, niet enkel om wat ze onze (klein)kinderen bijbrengen, maar ook omdat ze een essentiële bijdrage leveren tot sociale cohesie en verbondenheid, de noodzakelijke voorwaarden voor een positieve samenleving.

Anita De Winter en Jan De Maeseneer, grootouders, Gent