Twee reeksen ritmische rijmgedichten over de maanden van het jaar

 

(voor het tweede of derde leerjaar lagere school; groep 4 of 5 in Nederland)

 

versvoet:  meestal jambe (kort-lang) en soms trochee (lang-kort), soms ook anapest (kort-kort-lang).

De eerste beklemtoonde lettergreep van elke regel is aangeduid.

ritme: 3-telmaat voor jambe en trochee,

           2-telmaat voor anapest

 

Deze gedichten kunnen gebruikt worden in :

taallessen

muzieklessen (ook voor improvisatieoefeningen)

ritmiekles (stap- en klapoefeningen)

wereldoriëntatie (WO)

mondelinge herhalingslessen

 


 

 

Eerste reeks: de namen van de maanden met de volkse benamingen erbij zoals die in Snoecks' almanak te vinden zijn.

 

In januari, louwmaands naam                                        jambe

Is 't nieuwe jaar begonnen.

Zit allen bij de haard tezaam,

De winter heeft gewonnen.

 

 

Februari, sprokkelmaand,                                             trochee en jambe

Die heeft zo weinig dagen.

De krokus is wel zeer verwaand,

Ze bloeit in bos en hagen.

 

 

Maart die heet ook lentemaand,                                   trochee en jambe

Maar vraagt ook warme truien.

De zon heeft zich een weg gebaand,

Temidden maartse buien.

 

 

Grasmaand is april zijn naam,                                       trochee en jambe

Die met zijn prilse grillen

In 't jaar verwierf een slechte faam,

Al zou hij 't anders willen.

 

 

Bloeimaand is de naam van mei                                     trochee en jambe

Omdat de bloemen bloeien.

En ieder vogel legt zijn ei,

Je ziet het gras nu groeien.

 

 

En juni heet ook zomermaand,                                       jambe

De zon heel vroeg aan de hemel staat.

En al wat bleek ziet wordt getaand,

De zonne brandt tot 's avonds laat.

 

 

Juli, zegt de boer, is hooimaand,                                      trochee en jambe

Als hij het gras heeft afgemaaid.

Het kind dat zegt: vakantiemaand,

Want 't is van school nu afgezwaaid.

 

 

De oogstmaand heet augustus ook,                                  jambe

Het graan moet op de vlonder.

De zon is als een hete pook,

Maar soms is er gedonder.

 

 

September is ook herfstmaand,                                        jambe

De zon neigt sneller neer.

De boer, al op zijn ladder staand,

Plukt appels, peren en nog veel meer.

 

 

Wijnmaand heet de maand oktober.                                 trochee

Zonlicht gloeit in druif en was.

's Avonds schenkt een deftige ober,

Spranklend gouden wijn in 't glas.

 

 

November die ook slachtmaand heet,                               jambe

Maakt naakt en kaal de bomen.

Het jaar is bijna uitgezweet,

Het laat de regen stromen.

 

 

December, wintermaand, tot slot,                                      jambe

Sluit 't jaar met volle teugen.

Op kerstnacht komt de zoon van God,

Wilt allen u verheugen.


 

Tweede reeks

Januari, Januar                                                               trochee

Is 't begin van 't nieuwe jaar.

Sneeuw of ijs, het komt met vlagen,

Op dez' donkere winterdagen

 

 

Februari, Februar,                                                          trochee

Is de kortste maand van 't jaar,

Achtentwintig dagen heeft ze maar

Nog één erbij in 't schrikkeljaar

 

 

't Heeft gesneeuwd, het heeft geregend,                          anapest

Zie hoe d' aarde wordt gezegend,

Ook al is het koud in maart,

Hij heeft lente in zijn staart.

 

 

't Is april, 't is april,                                                          anapest

Sneeuw en regen als je wil,

Maar als 't zonnetje wil schijnen

Zal de kou wel gauw verdwijnen

 

 

Zie hoe 't groeit en bloeit in mei,                                       trochee

Elke vogel legt zijn ei,

Bloeit een bloemeke in de wei,

Nu is 't lente, zijn wij blij.

 

 

Juni draagt een rozenblom                                                 trochee

Op haar hoge zomerhoed.

Vrolijk dansen, om en om,

't Is de zomer die het doet.

 

 

Zalig rol ik in het hooi,                                                       trochee

O, wat vind ik juli mooi,

't Is nu zomer, op en top,

't Zonneke schijnt op mijne kop.

 

 

Augustus, augustus,                                                            jambe

Je geeft een warme zomerkus,

Uit hoge blauwe luchten,

En sappige zomervruchten.

 

 

September schenkt ons 't rijpe fruit                                     jambe

En lokt de paddenstoelen uit.

Hij is de herfst ook goed gezind,

Daar vliegt mijn vlieger op de wind.

 

 

Oktober gaat door 't diepe bos                                           jambe

En maakt de kleurige blaadjes los.

Hij rukt en trekt in wilde vaart,

Met stormen sterk door veld en gaard.

 

 

November brengt de eerste kou,                                         jambe

En jaagt het haardvuur door de schouw.

De bomen staan daar kaal en kil,

Maar binnen is het warm en stil.

 

 

Is december aangekomen,                                                  trochee

Zit ik bij het vuur te dromen,

Van het Kerstkind in de stal

't Is de laatste maand van al.

 

 

cielen.eu 10-08-2007